Ereğli Tarım Bilimleri Dergisi Arşiv

Bu çalışma Afyon ili Bolvadin ilçesi ekolojik şartlarında 15 adet silajlık mısır çeşidinin yeşil ot verimi ve önemli verim unsurlarının incelenerek bölgede yetiştirilebilecek en uygun silajlık mısır çeşitlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada tüm çeşitlerde yeşil ot verimi ve kuru madde verimi, özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda yeşil ot verimi en yüksek çeşit 9363 kg/da ile “Burak” çeşidinden elde edilmiştir. Bunu sırası ile 9297 kg/da ile “Champ”, 9188 kg/da ile “Pehlivan”, 9050 kg/da ile “DKC 7240”, 9005 kg/da ile “DKC 6777” çeşitleri izlemiştir. Araştırmada en düşük yeşil ot verimleri ise 7205 kg/da ile “Macha” ve 7547 kg/da ile “Antex” çeşitlerinden elde edilmiştir. Silajlık mısır çeşitlerinin kuru madde verimleri 1899 (Macha) – 2684 (Champ) kg/da arasında değişmiş olup, çeşitlerin kuru madde verimleri ortalaması 2288 kg/da olarak tespit edilmiştir. Ülkemizde mısır çeşitlerinin performansları bölgelere göre çok büyük değişiklik göstermektedir. Mısırda çok sayıda FAO olum grubunun olması, bölgelerin mısır yetiştirebilme vejetasyon sürelerinin çok değişken olması doğru çeşitlerin doğru bölgelerde yetiştirilmesinin önemini daha da arttırmaktadır. Afyon bölgesinde yetiştirilecek silajlık mısır çeşitlerinin FAO olum grubunun yüksek olması böylece tanelik çeşitlere göre daha geç olgunlaşması, çeşitlerin bitki boyunun uzun, sık ekime toleranslı, yaprak sayısının daha fazla, kalitenin yüksek olması için iri ve bol taneli ağır koçanlara sahip olması gerektiği düşünülmektedir. Araştırmada incelediğimiz çeşitlerin büyük bir bölümü istenilen özelliklere sahip, verim ve kalite konusunda tatmin edici sonuçlar vermiştir. Bu çeşitlerin içerisinde yeşil ot verimleri ile “Burak”, “Champ” ve “Pehlivan” çeşitleri ön plana çıkmıştır.

Van ekolojik koşullarında 2020-21 kış yetiştirme sezonunda kış yağışlarına bağlı olarak bazı arpa çeşitlerinin verim yeteneklerinin araştırılması amacıyla yürütülmüştür. Van Tuşba İlçesi Göllü mahallesinde çiftçi şartlarında tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak düzenlenmiştir. Araştırmada daha önce bölgede denenmiş 5 arpa çeşidi kullanılmıştır. Denemede başaklanma süresi (gün), bitki boyu (cm), metrekarede başak sayısı (adet), yatma (%), klorofil değeri, başak uzunluğu (cm), başakta başakçık sayısı (adet), erme süresi (gün), bin tane ağırlığı (g), hektolitre ağırlığı (kg/lt), biyolojik verim (kg/da), tane verimi (kg/da) ve hasat indeksi (%) gibi özellikler incelenmiştir. Denemede başaklanma gün sayısı 168-171 gün, bitki boyu değerleri 68.9-71.5 cm, metrekarede başak sayıları 366.4-435.7 adet, çeşitlerinde yatma değeri %0 derece, bitki örtü sıcaklığı 30.0-30.2 ºC , klorofil değerleri 47.9-51.7 SPAD metre, erme süresi 33-35 gün, başak uzunluğu değerleri 7.1-8.1  cm, başakta başakçık sayısı 28.6-32.3  adet, biyolojik verim 1836.7-1693.4 kg/da, tane verimi 293.7-217.0 kg/da, bin tane ağırlığı 42.3-44.6 g ve hektolitre ağırlığı 62.5-65.7 kg /hl arasında değişim göstermiştir.

Ülkemiz enerji kullanımın %70’ini dış ülkelerden sağlamaktadır. Enerji ithalatı yüzünden cari açığımız artmaktadır. Bu yüzden enerjinin verimli kullanımı ülkemiz açısından büyük önem arz etmektedir. Konut ve sanayi sektöründe enerji verimlilik potansiyeli ülkemiz açısından oldukça yüksektir. Literatürde enerji birimi olarak ton eşdeğer petrol kullanılmaktadır ve enerji birimleri arasında dönüşüm sağlanmaktadır. Ülkemizde yıllık enerji tüketimi 1000 Ton eşdeğer petrol üstü olan endüstriyel işletmeler için zorunlu olarak enerji etüdü çalışması yapılma süresi dört yıldır. Bu çalışmada yıllık enerji tüketimi bin ton eşdeğer petrol üzeri olan bir endüstriyel işletmenin üç yıllık enerji maliyeti ve enerji tüketimi incelenmiş, enerji verimliliğini artıracak ve enerji maliyetini azaltacak önerilerde bulunulmuştur. Çalışma yapılan işletme gıda sektöründe faaliyet göstermektedir. Yapılan çalışma sonucunda endüstriyel işletmeye önerilen sayesinde yıl bazında 128 ton eşdeğer petrol enerji tasarrufu sağlanabileceği tespit edilmiştir.

Yüzyıllardır insanlara karşı sadakatleri ve dostlukları ile ünlenen atlar kendi türleri içerisinde de sıkı arkadaşlık bağları kurmaktadır. Atların arkadaşlık bağlarının ölçülmesi bazı davranışların gözlenmesi ile ortaya konmaktadır. Bu çalışma özel bir at çiftliğindeki 11 baş at üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada atlar bir ay boyunca izlenerek 7 farklı eğilim ile değerlendirilmiştir. Bu eğilimler gün boyunca izlenerek kayıt altına alınmıştır. Çalışma sonunda atların çoğunlukla sosyal gruplar halinde yaşamayı sevmelerine rağmen bazı hormonal, sağlık ve anlık durumlara bağlı olarak yalnız kalmayı tercih ettiklerini belirlenmiştir. Yine arkadaşlık davranış eğilimlerinin ırk ve cinsiyete göre farklı olmadığı belirlenmiştir.

Bu çalışmada Akdeniz Bölgesi, Mersin ili Tarsus ilçelerinde doğal olarak yetişen ekonomik olarak önemli bir potansiyeli olan Olea europaea L. subs. oleaster (delice zeytin) çeşidine ait zeytin yapraklarının, süperkritik CO2 ekstraksiyon yöntemi (SCFE) ile 150 bar ve 300 bar basınç altında elde edilen ekstraktlarının (sırasıyla OE1 ve OE2) total fenolik (TPC) ve total flavonoid (TFC)  içeriklerinin ve in-vitro antioksidan aktivitelerinin (DPPH•, ABTS•+, CUPRAC ve metal şelatlama aktivitesi) belirlenmesi amaçlanmıştır. Süperkritik ekstrelerin (OE1-OE2) TPC ve TFC değerleri sırasıyla 2418,80±102,1 – 3951,46±123,7 μg GAEs/mg ekstre ve 384,61±16,8 – 491,70±27,3 μg QEs/mg ekstre olarak hesaplandı. DPPH• radikal süpürücü aktivite hariç çalışılan in-vitro antioksidan testlerin hepsinde hem OE1 hem OE2 süperkritik ekstreleri önemli düzeyde aktivite gösterdi.  ABTS•+ radikal süpürme aktivitesi OE2 superkritik ekstresinde (IC50: 30,13±0,82 µg/ml) OE1 superkritik ekstresinden (IC50: 47,21±0,36µg/mL) daha yüksek bulundu. OE2 superkritik ekstresinde CUPRAC aktivitesi (A0.50: 206,52±0,24 µg/mL) OE1 superkritik ekstresinden (A0.50: 256,71±0,13µg/mL) daha yüksek bulundu. Metal kelatlama aktivitesi ise OE2 superkritik ekstresinde (IC50: 26,26±0,72 µg/mL) OE1 superkritik ekstresinden (IC50: 30,17±0,53 µg/mL) daha yüksek gözlendi. DPPH• radikal süpürücü aktivite, O. europaea L.'nin iki ekstraktında da önemli bir aktivite göstermedi. Dolayısıyla süperkritik CO2 ekstraksiyon yönteminde 300 bar basınç altında ekstrakte edilen (OE2) O. europaea subs. oleaster yapraklarının daha yüksek TPC/TFC ve in-vitro antioksidan aktivitelere sahip olduğu gözlendi. Sonuç olarak, O. europaea subs. oleaster yaprak ekstraktlarının fenolik bileşikler açısından çok güçlü bir zenginliğe sahip olduğu ve flavonoidlerin çok ilginç antioksidan potansiyele sahip oldukları gözlendi. Ayrıca gıda koruyucu olarak farklı alanlarda kullanılabilecek önemli fenolik bileşik olabileceğini, sentetik antioksidanlar için O. europaea subs. oleaster yapraklarının önemli bir alternatif oluşturabileceğini düşünüyoruz.

Bu makalede göçebelikten yerleşik hayata geçen Hotamış Türkmenlerinin 1844-1845 yılları arasındaki tarla tarımı incelenmiştir. Hotamış Türkmenlerinin tarımsal üretimini etkileyen sosyal ve coğrafi yapı belirlenerek tartışılmıştır. Sosyal ve coğrafi yapı Türkiye’nin tarım tarihi açısından da fazlaca öneme sahiptir. Hotamış Türkmenlerinin 1844-1845 yıllarını incelediğimiz bu makalede, bu kişilerin konar-göçerlik hayatlarındaki hayvancılık tarım kolundan kısa sürede o zamanki şartlarda dikkate alınınca tarla tarımında bu kadar alada bu faaliyetleri yapmaları takdir edilmelidir.  Buna günlük ihtiyaçlar ve devletin uyguladığı politikalarında teşvik ettiğini öngörülebilir. Daha fazla arazinin ekilmesinin oluşmamasının sebepleri ise, kültürel alışkanlıklardan kaynaklandığı gibi, coğrafyadaki ekolojik yapı içindeki karasal iklimin, yerleşilen topografyanın, toprak vb. unsurların etkisinde olduğu da unutulmamalıdır. Bunların yanı sıra Hotamış gölü sebebiyle iç ticarette kamış (çatı örtüsü, yer sergisi, koyun ağılı inşası, süt ürünlerinin muhafazası), balıkçılık ile de üretim anlamında faaliyetlerde bulunmuşlardır. Bu gelenek içinde Tarla tarımından elde ettikleri ürünlerin muhafazası ve pazara sevkinde dokuma yün çuvalı, taşımacılıkta ise devenin yanında yakın yerlere Çergeli at arabasına serilen Geri denilen kıl çadırları kullanmışlardır. Fazla üretim yapıldığı yıllarda yine ürünlerin muhafazasında ambar ve yer altı depolaması olan teknik terim olarak Hermetik depo denilen silo şeklini de kullanmışlardır.

Dünya da 454 familyaya ait yaklaşık 357.000 çiçekli bitki bulunmaktadır. Ülkemizde ise 135 familyaya ait yaklaşık 10.000 çiçekli bitki tespit edilmiştir. Bu bitkilerin yaklaşık olarak %32’si endemiktir. Günümüzde tıbbi ve aromatik bitkilerin önemi her geçen gün artmakta ve buna paralel olarak ticret hacmi de genişlemektedir. Parfümeri ve eczacılık gibi alanlarda kullanılan ada çayı hem herba olarak hem de uçucu yağ olarak ticareti yapılan önemli ürünlerden biridir. Türkiye’de 2022 yılında 12.781 dekar alanda 2.356 ton adaçayı yetiştirilmiştir. 2022 yılında 2.434 ton adaçayı ihracatından 8.489.836 dolar, 278 kg ada çayı yağından 5.354 dolar gelir elde edilmiştir. 1.138 ton ada çayı ve 1.144 kg ada çayı yağı ithal edilmiş bunun için 3.080.157 dolar harcama gerçekleşmiştir. Türkiye’nin Yukarı Fırat bölümünde 15 tanesi endemik 38 adaçayı (Salvia) türü doğal yayılış göstermektedir. Tunceli’de ise 6’sı endemik 26 adaçayı türünün doğal yayılışı vardır. İklimsel ve toprak özellikleri ile ada çayı yetiştiriciliği için Tunceli uygun şartları bulundurmaktadır.